Zorgvuldige aanpak aardbevingsschade monument
Rijksmonumentale woonboerderij Garrelsweer
Algemeen
‘Wester Enzelens’ heet deze prachtige rijksmonumentale woonboerderij in Garrelsweer, Groningen. Vernoemd naar de terp aan de achterzijde van de boerderij die in 1880-1885 werd afgegraven. Architect Oeds de Leeuw Wieland uit Loppersum ontwierp de dwarshuisboerderij met aangebouwde bijschuur in 1883. De stijl is ambachtelijk-traditioneel met eclectische elementen. Wester Enzelens heeft een hoge architectuur- en cultuurhistorische waarde vanwege:
- Haar sobere vormgeving en bijzondere detaillering;
- De redelijke mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur;
- De zeer beeldbepalende en opvallende ligging langs de snelweg van Groningen naar Delfzijl.
Het hoofdgebouw en de paardenstal hebben een beschermde status en zijn geregistreerd als rijksmonument. Bij herstelwerkzaamheden geldt daarom als uitgangspunt: soberheid en doelmatigheid, met maximaal behoud van de aanwezige historische materialen en constructies.
Specifiek
Onze werkzaamheden voor de monumentale woonboerderij beginnen met een onderzoek. Doel van het onderzoek is inzicht te krijgen in de huidige bouwkundige- en constructieve staat van de gebouwen. Het totale project is complexer. Wat begint met een inspectie leidt tot een ontwerp van bouwkundige en constructieve aanpassingen ten behoeve van het veilig stellen van het gebouw met behoud van de monumentale waarde, en de uitvoering daarvan.
De inventarisatie richt zich op de opgelopen schade door aardbevingen van alle gebouwelementen, inclusief fundering en constructies. Om de oorzaak van de onderliggende constructieve problemen te achterhalen, worden er aanvullend onderzoek gedaan naar onder andere de grondsamenstelling en de grondwaterstand, en destructieve werkzaamheden verricht. Het gebouw wordt verder zowel interieur- als exterieurmatig geïnspecteerd, waarbij Dijkoraad tevens de woonboerderij bouwhistorisch beoordeelt en waardeert.
De onderzoeksresultaten dienen als uitgangspunt voor het vervolgtraject, namelijk het opstellen van een Plan van Aanpak voor zowel een restauratietraject als voor preventieve versterkende maatregelen. In die plannen dient een acceptabele balans gevonden te worden tussen de veiligheid van de eigenaren en gebruikers enerzijds en het zoveel mogelijk behouden van de cultuurhistorische waarden anderzijds.
Dijkoraad was en is betrokken bij het complete traject. Zowel bij de bouw- en constructief-technische inspecties, als bij de (seismische) engineering, en bij het veilig maken en versterken van de zogenaamde High Risk Building Elements (HRBE's). HRBE’s zijn die gebouwonderdelen die door hun vorm kwetsbaar zijn en bij een aardbeving gevaar kunnen opleveren en mogelijk schade of letsel veroorzaken.
Naast het engineeringstraject functioneert Dijkoraad als projectleider en adviseur om onder meer het vergunningstraject vlot te trekken en de bouw te begeleiden.
Kenmerken
Opdrachtgever: Centrum Veilig Wonen
Projectomschrijving: Restauratie aardbevingsschade
Type gebouw: Rijksmonument woonboerderij
Omvang: Circa 4.400 m2 BVO
Uitvoeringsperiode: 2015-2018